تهاتر در لغت به معنای تبادل کالا، پایاپای، هم دیگر را تکذیب کردن، مساوات و برابر شدن می‌باشد.

در اصطلاح فقه و حقوق نیز عبارت است از سقوط تعهد به سبب بدهکار بودن طرفین معامله به هم دیگر. تعهداتی که افراد در مقابل یکدیگر بر عهده دارند مانند تعهد به انجام کار در قرارداد، با روش های مختلفی ساقط شده و از بین می رود. پرداخت دین توسط مدیون و انجام تعهد توسط متعهد، اقاله تعهد با توافق متعهد و متعهدله و مالکیت ما فی الذمه ازجمله مواردی بوده که موجب سقوط تعهد و از بین رفتن آن می شود.

یکی از روش هایی که موجب سقوط و از بین رفتن تعهد شده و باعث می شود که متعهد یا مدیون در مقابل متعهدله یا طلبکار بری شود، تهاتر می باشد. ماده ۲۹۴ قانون مدنی در تعریف تهاتر مقرر داشته: «وقتی دو نفر در مقابل یکدیگر مدیون باشند بین دیون آنها به یکدیگر بطریقی که در مواد ذیل مقرر است تهاتر حاصل می شود .»

انواع تهاتر:

مطابق قانون، تهاتر به سه نوع تهاتر قهری ، تهاتر قراردادی و تهاتر قضائی تقسیم می شود .

تهاتر قهری:

این نوع تهاتر به حکم قانون است و خواست طرفین در آن دخالتی ندارد.

تهاتر قراردادی:

اگر دو طرف دین فاقد شرایط قهری باشند، به طور مثال دین‌ها از یک جنس نباشند یا از لحاظ زمان و مکان متفاوت باشند، طرفین می‌توانند با توافق تهاتر کنند.

تهاتر قضایی:

به تهاتری گفته می‌شود که حصول آن با حکم قضایی ممکن بوده و اثبات می‌شود.

انواع معاملات تهاتری:

از نظر تجاری دو نوع معامله تهاتری وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

تهاتر ساده:

به این نوع معامله، تهاتر سنتی یا خالص نیز گفته می‌شود. در تهاتر ساده کالا یا خدمات به طور مستقیم و بدون هیچ پولی بین طرفین مبادله می‌شود. این نوع معامله نسب به سایر تهاترها دارای مبلغ معامله کمتری است و در مواقع بحرانی مثل جنگ، تحریم یا در مشاغل خاص مثل ساخت و ساز مسکن بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تهاتر تسویه‌ای:

این تهاترها معمولا قراردادهایی هستند که میان دولت‌ها منعقد می‌گردند. در تهاتر تسویه‌ای توافق می‌شود تا مبلغ کالا و خدمات در یک بازه زمانی معلوم از طریق صادرات و واردات کالا و خدمات تسویه شود.

مهم ترین فوائد تهاتر چیست؟

در این جا به سه فائده از فواید تهاتـر اشاره می شود:

تهاتـر در حکم تأدیه دین است.

تهاتـر مانع پرداخت مکرر دیون و صرف وقت و هزینۀ ایفای تعهدات متقابل است.

در تهاتـر امنیت بیشتری برای رسیدن هر کدام از طرفین به طلب خود وجود دارد.

تهاتر در حالت کلی نکات دیگری را نیز دارا است که امروزه خیلی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

برخلاف تصور عامیانه چنین نیست که با اختراع پول، تهاتر یا معامله پایاپای به تاریخ پیوسته باشد‌.

حتی در اقتصاد مدرن نیز این نوع تبادل کالا با کالا طرفداران خاص خود را دارد. به ویژه در شرایط خاص اقتصادی مثل کمبود نقدینگی یا در شرایط تحریم، معاملات تهاتری بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. معاملات تهاتری در ایران در ساخت و ساز بیش از سایر بازارها رونق یافته است. در این مطلب به  شرایط معاملات تهاتری و مزایا و معایب آن با تمرکز بر تهاتر در صنعت ساختمان می‌پردازیم.

هیچ اجباری در تهاتر وجود ندارد و دو طرف باید به میل و خواسته ی خودشان در معامله ی تهاتری حضور پیدا  میکنند و این به این معناست که تهاتر علاوه بر اینکه در خرد و عقل انسانی ریشه دارد، به خواست قلبی افراد نیز بر میگردد. البته که تهاتر می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اما چون این گزینه، به عنوان یک نوع معامله ی رایج در سطح کشور انجام نمی شود و همگان بر نحوه ی انجام آن، شرایط انجام آن و نکات انجام آن، تسلط کافی ندارند، نیاز است که در هنگام تهاتر و یا معاوضه، هر دو طرف به یک سری نکات اصولی و استاندارد توجه نمایند تا معامله ای امن و بی ضرر را تجربه کنند.

مهم ترین نکته ای که درباره ی تهاتر و یا معاوضه ی ملک باید خدمتتان عرض کنیم این است که، تهاتر هم مانند هر معامله‌ی دیگری ممکن است با مشکلات خاص خودش مواجه شود، پس بهتر است برای جلوگیری از ایجاد چنین مشکلات حقوقی، برای هر پلاکی که ثبت می شود، یک قرارداد و توافقنامه ی جداگانه نیز نوشته شود. این کار باعث می شود تا در صورت بروز مشکل، اقامه دعوی بدون ورود به پلاک ثبتی دیگر و پیچیده تر شدن مشکل، به راحتی انجام شود.

یکی از بزرگترین دلایل ضرر و زیان آدمی، پیش بینی نکردن اوضاع در آینده است. همچنین عدم وجود یک برنامه بلندمدت و استراتژی برای آینده نیز می تواند باعث غافلگیری افراد و حتی ضرر و زیان های غیر قابل جبران شود.

مشاوره با کسانی که در بازار به طور فعال حضور دارند و مزایا و معایب کسب و کارها را می دانند، می تواند در پیش بینی آینده سرمایه گذاری، کمک شایانی برای افراد به حساب آید. وب سایت ویلایاب شمال با در نظر گرفتن تمامی جوانب کسب و کار شما و همچنین اهدافتان از سرمایه گذاری، مشاوره های لازم را به شما ارائه می دهد.

در دورانی که هیچ کس از آینده بازار اطمینان کافی ندارد و به نوعی افراد با سردرگمی در سرمایه گذاری روبه رو هستند، تهاتر  یکی از گزینه هایی است که می تواند ریسک بسیار پایین تر معاملات را تضمین نماید.

معاملات تهاتری در صنعت ساختمان دارای چند نوع است.

تهاتر ملک با ملک:

در صورتی که ملک با ملک مبادله شود، از نظر قانونی دارای شرایط خاص خود است. اگر دو ملک با هم مبادله شوند، به این نوع معامله، معاوضه گفته می‌شود. در این نوع از معاملات تهاتری، پیمانکاران زمین یا ساختمان کلنگی را از صاحب ملک تحویل گرفته و پس از اتمام ساخت و ساز، در برابر بدهی به وجود آمده، یک یا چند واحد از ساختمان احداث شده را به طرف معامله واگذار می‌کنند.

تهاتر ملک با مصالح ساختمانی:

تهاتر ملک با مصالح ساختمانی از جمله معاملاتی است که بیشتر برای شرکت های ساختمانی و انبوه سازان کاربرد دارد. این افراد می توانند به عنوان یک مزیت از فرصت تهاتر با مصالح استفاده نمایند. پس کمبود نقدینگی برای خرید مصالح ساختمانی با استفاده از تهاتر در املاک داران قابل جبران است. همچنین تهاتر ملک با مصالح ساختمانی، باعث می شود که سازندگان در کمترین زمان ممکن واحدهای آپارتمانی خود را به پایان برسانند.

تهاتر ملک با ارزهای دیجیتال:

ارزهای دیجیتال در سال های اخیر توانسته است نظر بسیاری از افراد را به خود جلب نماید. اگرچه این نوع از سرمایه گذاری هنوز هم ابهامات زیادی را به دنبال دارد و از طرفی سیاست های هر دولتی برای اقبال به سمت آن ها متفاوت است. ولی با این وجود در حال حاضر به یکی از ارزهای قابل تبدیل در انجام معادلات تبدیل شده است.

هم اکنون به علت ارزش بالای این نوع از ارز، می توان از آن برای معاوضه یا تهاتر با املاک استفاده نمود.

تهاتر ملک با خدمات:

گاهی ممکن است ملک در عوض ارائه خدمات معاوضه شود. به طور مثال ممکن است مهندس ناظر یا نقشه کش ساختمان شما تصمیم به فروش خدمات خود در ازای دریافت آپارتمان داشته باشد. این یک فرصت طلایی است تا سازنده بدون استفاده از پول در همان مرحله اول کار خدمات مهندسی را دریافت نماید.

حتی ممکن است شما خدماتی را به شهرداری ارائه داده باشید و در مقابل بخواهید پروانه ساختمانی دریافت نمایید. در این صورت نیز تهاتر با خدمات صورت گرفته است.

چرا معامله تهاتری همچنان استفاده می‌شود؟

کاهش نقدینگی، دشواری استفاده از ابزار مبادله، تحریم‌ها، تلاش برای برطرف کردن نیاز به جای کسب سود و فرار مالیاتی از جمله دلایل روی آوردن مردم، سازمان‌ها و کشورها به معاملات تهاتری هستند.

در شرایط تحریم که امکان تبادل مالی میان کشورها وجود ندارد، معاملات تهاتری یک راه انجام معامله بدون جابجایی پول است. یا در شرایطی که استفاده از ابزار مبادله یا نقد کردن دارایی‌ها دشوار باشد، معاملات تهاتری بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مزایای تهاتر:

معاملات پایاپای به شرکت‌های بزرگ یا کشورها امکان می‌دهد تا قوانین حقوقی پیچیده برای معاملات بین‌المللی یا تحریم‌های اقتصادی را دور بزنند.

معامله تهاتری راهی برای مواجهه با کاهش نقدینگی است. به همین دلیل با کاهش نقدینگی معاملات تهاتری افزایش می‌یابد.

عدم وجود شخص ثالث در معامله تهاتری یکی از مزایای آن است که باعث می‌شود تمام توافق بین دو طرف معامله صورت گرفته و از مشکلات ناشی از حضور واسطه مبرا است.

 مزایای معاملات تهاتری در صنعت ساختمان:

تهاتر معمولا برای دو طرف سازنده و تولیدکننده در صنعت ساخت و ساز مناسب است و به همین دلیل است که معاملات تهاتری در صنعت ساختمان بیش از سایر صنایع رونق دارد. در ادامه به برخی از مزایای تهاتر مصالح ساختمانی اشاره می‌کنیم.

تهاتر مصالح ساختمانی معمولا برای هر دو طرف معامله سودآور است.

فروش واحدهای ساختمانی یا فروش انبوه مصالح و تجهیزات ساختمانی در تهاتر با سهولت بیشتری همراه است.

موجب رونق کسب و کار هر دو طرف پیمانکار و تولیدکننده شده و سود مناسبی را عاید آنها می‌سازد.

نیاز به سرمایه نقدی و سرمایه‌گذاری پولی را رفع می‌کند.

روشی مناسب برای رونق بخشیدن به صنعت ساخت و ساز است.

ضمانت معامله در این روش بسیار بالا است.

با توجه به امکان‌پذیر بودن این نوع معامله در هر مرحله از ساخت و ساز، برای سازنده بسیار مفید فایده و کمک‌کننده است.

معایب و مشکلات تهاتر:

با وجود مزایایی که برشمردیم، معاملات تهاتری از برخی معایب و چالش‌ها از قبیل موارد زیر مبرا نیست.

دشواری تعیین ارزش واقعی کالا و خدمات: اگر تهاتر بین کالاها صورت گیرد، تعیین برابری دقیق ارزش دو یا چند کالا کار دشواری است. در مورد خدمات این دشواری حتی بیشتر از کالا است.

تهاتر با ارزش کمتر از نرخ واقعی:

با توجه به اینکه تهاتر معمولا به دلیل نیاز ضروری یکی از طرف‌های معامله صورت می‌گیرد، ممکن است فرد مجبور شود کالای خود را با نرخ کمتری از ارزش واقعی عرضه کند.

عدم ثبات ارزش کالا و خدمات در طول زمان: ارزش برخی کالاها به مرور زمان تغییر می‌کند، که ممکن است عدم توجه به آن مشکلاتی را ایجاد کند.

معاملات تهاتری در برخی موارد بستری برای فرار از پرداخت مالیات و اعمال غیرقانونی فراهم می‌کند.

ارزش‌گذاری برای خدمات نیز با چالش‌هایی با توجه به عدم امکان پیش‌بینی و امکان‌سنجی دقیق شرایط آینده، ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند.

ابهامات مربوط به کیفیت کالا:

یکی از مشکلات بالقوه در معامله تهاتری امکان وجود عیب و ایراد در کیفیت کالای مورد تهاتر است. به طور مثال ایراد کالا مدتی پس از عقد قرارداد تهاتر مشخص می‌شود که در معاملات تهاتری بزرگ می‌تواند ضرر و زیان زیادی را به همراه داشته باشد.

تهاتر در قانون:

از آنجائیکه مواد قانونی زیادی در حوزه املاک وجود دارد تهاتر نیز به عنوان یکی از صورت های معامله از این قاعده مستثنی نیست و به همین علت می تواند مزایا و معایب بیشتری نیز داشته باشد.  پس بهتر است قبل از ورود به معاملات تهاتر در املاک با مشاوران قابل اعتماد در ویلا یاب شمال مشورت نموده و از تمامی موارد قانونی آگاهی به دست آورید. همچنان این مشاورین در تمامی لحظات انجام معاملات نیز همراه شما بوده تا بهترین امکانات و شرایط را برایتان ایجاد نمایند. قرارداد تهاتر نیز مانند سایر قراردادها به صورت رسمی و توسط تیم مشاورین تنظیم می شود اما باید در نوشتار آن یکسری از موارد حتما قید شود. در تهاتر املاک دو قرارداد تنظیم می شود که مانند هر خرید و فروش آپارتمان ، یکی مربوط به خرید و دیگری برای فروش است.  پس وقتی صورت قرارداد مانند خرید و فروش عادی باشد حتما باید برای مواردی چون فسخ، تحویل مال و انتقال سند، تخلف از موارد قرارداد، دیرکردها و … نیز موادی به قرارداد اضافه شود تا در صورت بروز مشکل و پس از مراجعه به مشاور حقوقی املاک قابل استناد باشد.

بروز رسانی در 2023/04/14